NS: van 70% curatie
naar 70% preventie.
In vijf jaar van 70% inzet en budget voor curatie naar 70% voor preventie gaan. Dat is de ambitie van Marcus Hoen, manager Fit Preventie bij NS. ‘Hoe vroeger je signaleert en behandelt, hoe sneller iemand weer aan het werk kan of blijft.’ Een gesprek met de manager Fit Preventie van ‘s lands grootste vervoerder over het vroegtijdig herkennen en erkennen van signalen en het grote belang van communicatie.
NS legt nadruk op preventie
NS is sinds een aantal jaar actief aan de slag met de gezondheid en vitaliteit van haar medewerkers. Was er een noodzaak?
“De aandacht voor gezondheid en vitaliteit wordt ook bij NS steeds groter. Toen ik hier drie jaar geleden begon, zei ik tegen de toenmalige casemanager curatie: ‘Ik ga ervoor zorgen dat jij op termijn geen werk meer hebt’. Natuurlijk blijft er altijd uitval, maar het is mijn ambitie om door intensivering van de preventie de werknemers van NS vitaler te maken. Van origine ben ik sportfysiotherapeut. Ik heb gewerkt in het betaalde voetbal en eredivisie volleybal. Ook daar deden we veel aan preventie. Als je kijkt naar de verzuimcijfers van NS van een aantal jaar geleden, dan was het verzuim in vergelijking met soortgelijke bedrijven binnen de branche relatief hoog. Bovendien is het, als je minder zieken hebt, simpelweg gemakkelijker om werkroosters te maken. Daarbij gaan we doorwerken tot ons 67ste.”
Dus het zwaartepunt komt te liggen op preventie in plaats van curatie?
“Een paar jaar geleden ging onze aandacht vooral uit naar curatie van de @home-groep. Zo noemen we medewerkers die langdurige uitgeschakeld zijn. In Nederland ben je als werkgever tien jaar nadat iemand uitvalt nog steeds verantwoordelijk voor hem of haar. Niet alleen is het treurig voor deze personen dat ze niet meer aan het werk zijn, ook is het een enorme kostenpost voor de werkgever. Daarom zijn we ons steeds meer gaan concentreren op preventie. Onze ambitie is om van 30% inzet en budget voor preventie te gaan naar 70%.”
Hoeveel medewerkers heeft NS eigenlijk?
“We hebben 20.000 medewerkers, verspreid over vier bedrijfsonderdelen. NS Reizigers, waar zo’n 12.000 mensen werkzaam zijn, regelt alles voor de reizigers. Daar werkt onder meer het rijdend personeel en de mensen die zich met veiligheid bezighouden. Bij NS Stations zijn de mensen werkzaam die verantwoordelijk zijn voor het vastgoed en de ontwikkeling daarvan. Ook de retail- en servicegroep valt onder NS Stations, de werknemers van alle winkels in het stationsgebied. Dan is er NedTrain, waar de mensen werkzaam zijn die de treinen onderhouden. En tot slot zijn er de concernstaven, met het ondersteunend personeel. Overigens is een andere afdeling binnen NS bezig met sociale preventie. Dan gaat het bijvoorbeeld over geweld tegen rijdend personeel en vandalisme.”
Wat doet NS concreet op het gebied van vitaliteit en duurzame inzetbaarheid?
“We zetten verschillende instrumenten in. Een keer per twee jaar wordt elke medewerker uitgenodigd om deel te nemen aan de ‘Alles Best Test’. Dit uitgebreide medische onderzoek hebben we samen met Adaptics ontwikkeld. De test is een combinatie van onderzoek naar de leefstijl, risico’s van het werk, potentiële klachten, werkvermogen, psyche en fysieke gesteldheid. Aan de hand van een uitgebreide online vragenlijst en lichamelijk onderzoek ontvangen medewerkers een persoonlijke rapportage, inclusief gerichte adviezen. Ons voorlopige doel is een respons van 50% binnen drie jaar. We doen veel aan voorlichting en organiseren ludieke acties ter promotie van deelname, zoals hinkelbanen waarbij je onder meer je hartslag kunt meten. Voor NS bepaal ik met m’n naaste collega’s waar we behoefte aan hebben. Vervolgens werkt Adaptics of een andere specialist het kundig en kritisch uit tot een geschikte tool.”
Wat doet de NS met de analyse van de gegevens uit de Alles Best Test?
“Vanaf vijftien ingevulde lijsten per eenheid kun je uitspraken doen. Bij minder dan vijftien medewerkers is het te herleiden naar personen, dus dat doen we niet. Wil een medewerker advies van een vitaliteitscoach, dan kan dat. Ook daarin voorziet Adaptics. Medewerkers maken dankbaar gebruik van dit aanbod. Ze zien het als kadootje van de werkgever. We sturen erop aan dat medewerkers met gezondheidsklachten vroegtijdig zelf actie ondernemen. De mensen met een verhoogd risico op uitval, om wat voor reden dan ook, noemen we de @risk groep. We willen er alles aan doen dat deze mensen geen ‘@homers’ worden. Dat betekent op tijd gas terug nemen, op tijd naar fysiotherapie, op tijd een gesprek aangaan met je leidinggevende om samen te kijken wat je kunt doen aan bijvoorbeeld werkdruk. Leidinggevenden scholen we in het voeren van een dialoog op inzetbaarheid. We vragen van alle NS-medewerkers gedragsverandering. Dat is geen sinecure. Als je vroegtijdig wilt kunnen signaleren, dan moet je leidinggevenden en medewerkers bewust maken dat je kunt herkennen en erkennen. Dat vraagt om goede communicatie, de moeilijkste sport die er is.”
Dus communicatie is de moeilijkste sport. Slagen jullie erin om goed te communiceren?
“NS is met het oog op haar klanten ‘Supporter van bewegen’. Via WandelBart bieden we onder meer wandelingen aan en we zijn bij allerlei sportieve evenementen aanwezig. Zo zijn we herkenbaar als gezonde vervoerder. Bovendien, als je met de trein gaat, beweeg je meer. Zou het niet mooi zijn als we die koppeling ook maken voor onze eigen medewerkers, dachten we? Daarom hebben we voor NS-personeel al onze activiteiten op het gebied van gezondheid en vitaliteit gebundeld onder de noemer ‘Goed Bezig’. Activiteiten met dit stempel zijn op die manier heel herkenbaar voor onze medewerkers. Goede communicatie is essentieel. Ik ben heel blij met het communicatie- en implementatieplan dat we, samen met Adaptics, voor de Alles Best Test hebben ontwikkeld. Je moet stakeholders en beslissers zo vroeg mogelijk bij je plannen betrekken en laten zien dat ze er geen werk bijkrijgen, maar dat aandacht voor vitaliteit en duurzame inzetbaarheid juist functioneel is. Doe je dat niet, dan gaat het niet lukken. Ook heel belangrijk is het monitoren en zichtbaar maken van de resultaten van je inspanningen. Van Adaptics krijg ik wekelijks overzichten hoe we ervoor staan. De vervolgstap is effecten hard maken. We kunnen op dit moment nog niet zeggen in hoeverre bepaalde inspanningen concrete vermindering van bijvoorbeeld langdurig verzuim hebben opgeleverd. Wel kunnen we vroegtijdig medewerkers detecteren die minder werkvermogen hebben. Een groot aantal daarvan krijgt begeleiding. Die volgen we. Op die manier is de @risk groep veel zichtbaarder geworden en kunnen we hun problemen gericht en niet-vrijblijvend aanpakken.”
Wat is je belangrijkste advies voor collega-organisaties?
“Maak inzichtelijk wat je huidige situatie is en waar je naartoe wilt. Zorg voor een goede visie en zet je doelstellingen goed neer. Kom met concrete plannen en laat zien dat ze ook uitgevoerd worden.”
