Plan gratis adviescall link
Menu link link
Portretfoto van senior vitality consultant Caroline Slikker.
Caroline Slikker 21 juni, 2022

Stressmanagement: waar begin je?

‘Ik wil geen stress meer hebben’: een uitspraak die ik als vitaliteitscoach vaak hoor. De oplossing is, zoals je wellicht al vaker in onze blogs heb gelezen, niet minderen, maar juist het managen van stress. Maar stress is een heel breed begrip. En stressmanagement is complex. Dus waar begin je? Ik vertel het in deze blog.

De functie van stress

Stress heeft een belangrijke functie; het is nodig om optimaal te presteren. Maar dat kan alleen met positieve stress. Een atleet kan nooit een olympische medaille winnen zonder positieve stress, hoe goed die persoon ook is. Ook op het werk leveren we onze beste prestaties met behulp van positieve stress. Je bent in dat geval, net als die atleet, in flow. Flow betekent: opgaan in de taak, de tijd uit het oog verliezen, geen afleidende gedachten hebben en zo het beste uit jezelf halen. Negatieve stress leidt vaak tot slechtere prestaties en minder werkplezier. We voelen ons gespannen, snel afgeleid, en het lukt ons niet om op te gaan in de taak.

 

Stressmanagement

Stressmanagement gaat onder andere over het vinden van de optimale balans tussen genoeg uitdaging en te veel uitdaging, zodat je regelmatig in flow bent. Ben jij benieuwd hoe je medewerkers kunt helpen om stappen te zetten van negatieve stress naar flow? Lees dan de blog Van negatieve stress naar flow: ga voor optimaal presteren. Daar gaan we in op structuur, planning en focus.

Maar soms zijn deze stappen niet voldoende om de stress onder controle te houden. Daarvoor moeten we dan nog iets meer de diepte in. We moeten dan uitzoeken welke onderliggende oorzaken onze rust, focus en motivatie ondermijnen. Die oorzaken kunnen zowel fysiek, als mentaal zijn en ze versterken elkaar.

 

Oorzaken van negatieve fysieke stress

Fysieke negatieve stress betekent: schade aan het lichaam. Schade die ontstaat door gebrekkige zelfzorg is in eerste instantie meestal onzichtbaar, maar heeft wel degelijk effect op onze stressbeleving. De onzichtbare schade die kan ontstaan is ‘inflammatie’. Oftewel: ontsteking. Deze micro-ontstekingen ontstaan en verdwijnen continu in het lichaam, maar kunnen te hoog oplopen door een aantal factoren. De belangrijkste zijn:

  • Roken en alcohol
  • Te weinig slapen
  • Te weinig bewegen
  • (Langdurige) gewichtstoename

Bovenstaande factoren zijn vaak een indirect gevólg van negatieve mentale stress. Bijvoorbeeld wanneer iemand piekert en hierdoor gaat roken, drinken, of ’s nachts wakker ligt.

 

Gevolgen fysieke negatieve stress

Uiteindelijk kan langdurige inflammatie leiden tot diverse welvaartsziekten. Maar voordat dat zover is, probeert een zenuwstelsel dat constant te hoge ontstekingswaarden registreert, de boel af te remmen. Dat kan op drie manieren doen: met pijn, vermoeidheid of angst. Angst is dan ook: piekeren/onrust of geïrriteerd zijn.

Fysiek goed voor jezelf zorgen tijdens stressvolle perioden is dus belangrijk. Maar dit blijkt vaak juíst heel lastig. Het kan verstandig zijn om hier hulp bij in te schakelen, op voorwaarde dat ondertussen óók gewerkt wordt aan de oorzaak van het gebrek aan zelfzorg. Namelijk: de negatieve mentale stress.

 

Oorzaken van negatieve mentale stress

Het scherp stellen van het precieze probleem is de eerste en belangrijkste stap naar een oplossing. Voor negatieve mentale stress is dit echter complex. Er zijn namelijk ontelbare mogelijke oorzaken. Onderstaand schema kan helpen deze oorzaak of oorzaken te achterhalen. Let wel: dit schema geeft wat inzicht. Een professional, zoals een vitaliteitscoach, kan de oorzaak, of oorzaken echt goed vaststellen.

Mentale negatieve stress kan optreden wanneer er, meestal langdurig, tekorten zijn in de psychologische basisbehoeften: autonomie, binding en competentie.

Vervolgens bestaat er voor ieder probleem een concrete, praktische aanpak om de situatie te verbeteren. Want als we de oorzaak weten, dan zijn er natuurlijk nog vaardigheden nodig om ermee aan de slag te gaan.

 

Focus op bewustzijn én vaardigheden

Veel organisaties bieden medewerkers mindfulness aan om hen te helpen met hun stress om te gaan. Dit is een mooie manier om bewust te worden van wat er speelt. Maar dat is pas het begin. Het gaat uiteindelijk vooral om vaardigheden. Wat dóe je als je teveel taken op je bord hebt, als ‘nee’ zeggen echt heel moeilijk voor je is, als je alleen maar bezig bent met ad hoc taken, als je gepest of buitengesloten wordt, als je leidinggevende nooit naar je luistert, als je niet met emoties om kunt gaan, als je niet goed kunt incasseren? Je hebt specifieke vaardigheden nodig en die zijn aan te leren. Maar daarom is het belangrijk om eerst zo scherp mogelijk te hebben wat de precieze oorzaak van de negatieve stress is.

Je hebt nu een idee van hoe breed het onderwerp stressmanagement is. Bij Adaptics adviseren wij daarom, om altijd een combinatie van trainingen af te nemen, gevolgd door individuele, goed onderbouwde coaching, waarbij de benodigde praktische vaardigheden worden aangeleerd. In mijn volgende blog vertel ik je meer over die vaardigheden.

Verwant artikel

Van negatieve stress naar flow: ga voor optimaal presteren

Vitaler personeel? Ontvang eens per kwartaal de laatste inzichten in onze gratis nieuwsbrief.

Inschrijven nieuwsbrieflink
Werknemer
background
top